In de donkere dagen voor kerst deelde ik op social media mijn 🕯️lichtpuntjes🕯️. Kleine puntjes van inspiratie en hoop die ik dit jaar op mijn reis heb opgepikt. Hier zet ik ze nog even voor je op een rijtje.
🕯️Lichtpuntje 1 🕯️
Tijden als deze, waarin grondstoffen steeds schaarser worden en de prijzen van producten als koffie en cacao de pan uit rijzen, doen ons terugverlangen naar tijden van overvloed. Maar dan ineens komt er nieuw perspectief uit een verrassende hoek: de eikel.
De eikel? vraag je je af. Ja! In Portugal ontdekte ik regeneratieve en biologische boerderij Montado do Freixo do Meio, die op professionele schaal eikels teelt, roostert en verwerkt. De boerderij van Alfredo tovert de eikels om tot meel, taart, paté, brood, koffievervanger en zelfs heerlijke vegaburgers.
Het verwerkingsproces van eikels in Portugal staat nog in de kinderschoenen, maar het is geen rocket science. En het mooie is: eikels groeien overal en er is geen extra input nodig om ze te telen. Eikels zijn (na het eventueel ontbitteren) gezond, bevatten veel eiwit en andere voedingsstoffen. Ook bij ons liggen ze voor het oprapen.
Als we beter kijken, dan gaan we het misschien zien: de natuur geeft ons iedere dag opnieuw overvloed.
🕯️Lichtpuntje 2 🕯️
Klimaatverandering. Het is een woord waar we dagelijks mee geconfronteerd worden. En ja, het is de laatste tijd erg nat en het weer doet raar. Maar voelen wij het hier echt?
Voor grote delen van Spanje en Portugal, waar ik eerder dit jaar was, is klimaatverandering al de keiharde, dagelijkse realiteit. De droogte bepaalt daar het leven en sommige gebieden hebben simpelweg helemaal geen water meer. Maar, er zijn mensen die alles op alles zetten om het tij te keren.
Neem Yanniek en Alfonso van La Junquera Farm in het Spaanse Murcia. De familieboerderij van 1100 hectare is in rap tempo aan het verwoestijnen. De bodem is rotsachtig, er zijn 55 vorstdagen per jaar en in de zomer wordt het met gemak 40 graden. Soms regent het wel 9 maanden niet en de graanoogsten mislukken al meerdere jaren.
Maar Yanniek en Alfonso kiezen ervoor het onmogelijke te doen. Zij willen laten zien dat regeneratie zelfs hier kan. Met greppels, vijvers, bodembedekkers, holistische begrazing, het planten van duizenden boompjes en heel veel experimenteren proberen zij het tij te keren. Want als het hier lukt, dan kan het overal.
Er zijn talloze mensen zoals Yanniek en Alfonso die zich met hart en ziel inzetten om ervoor te zorgen dat ook onze (klein)kinderen straks nog voedsel kunnen blijven produceren. Deze pioniers verdienen onze steun waar het kan.
🕯️Lichtpuntje 3 🕯️
Dit lichtpuntje komt recht uit mijn hart, want deze gaat over liefde 💚
De maatschappij verhardt. Mensen verschansen zich achter de muren van hun bubbel en de liefde is ver te zoeken. Toch?
Ik denk dat liefde overal is als je je ervoor openstelt en bereid bent de verbinding aan te gaan.
Sinds ik op reis ben, merk ik dat ik een andere bril heb opgezet. Je herkent dat misschien wel; als je op vakantie bent, knoop je sneller een gesprekje aan met je onbekende buurman in de trein dan wanneer je thuis zou doen. Die andere bril zorgt ervoor dat ik anders naar de wereld en de mensen om me heen ben gaan kijken.
En wat ik zie, is dat iedereen uiteindelijk zoekt naar verbinding en liefde. Maar ik zie het pas als ik écht kijk. Onderweg kom ik vrijwel alleen mensen tegen die bereid zijn me te helpen, die me zonder twijfel binnenlaten in hun huis en graag delen wat ze hebben. Bijna iedereen wil even een gesprekje aangaan.
De beste dagen van mijn week zijn die met mooie ontmoetingen en dan regelmatig met mensen die ik niet eens kende. Misschien moeten we wat vaker zelf de eerste stap zetten in verbinding en het gesprek durven aangaan?
Wat in mij zit, zit in jou. Dat is wat ons verbindt. Het geeft mij hoop dat er altijd liefde is als al het andere wegvalt.
🕯️Lichtpuntje 4 🕯️
Onze boeren; er is ook dit jaar weer veel over gezegd. En logisch, want de transitie van het voedselsysteem waar we in zitten, is ontzettend complex.
Wat mij hoop geeft is de nieuwe generatie boeren die op totaal eigen wijze werk maakt van de voedselketen van de toekomst. Die al het waardevolle van hun voorouders meenemen en daarnaast het wiel totaal opnieuw uitvinden.
Neem Mark van het LEUKER Voedselbos. Mark schakelt het traditionele melkveebedrijf van zijn familie om naar 23 hectare agroforestry. In 2019 gingen de eerste 12.000 planten en bomen de grond in. Inmiddels zijn er 30.000 geplant en heeft de laatste melkkoe het bedrijf verlaten.
De boerderij is omgetoverd tot een divers agroforestry systeem van rijen bomen met akkers ertussen, hoogstamboomgaarden met kippen en een traditioneel voedselbos. Je vindt er perziken, kastanjes, moerbeien, walnoten, szechuanpeper, nashi peren en nog veel meer. Op het terrein krijgen ook andere ondernemers een kans. Zo is er inmiddels een succesvolle groentetuin en een wijngaard.
Mark laat zien dat het écht anders kan. Maar er zijn veel boeren zoals hij. Zoals Bart en Tom, die de melkveehouderij van hun ouders hebben omgevormd tot plantaardige zuivel boerderij De Nieuwe Melkboer.
De verandering waar we zo naar snakken, is al lang hier. Wil je de transitie verder helpen? Ondersteun dan de ondernemers die het doen met jouw investering, aankoop of helpende hand.
Want waar we onze energie op focussen, dat groeit✨
🕯️Lichtpuntje 5 🕯️
Dit jaar stond voor mij in het teken van bomen. Eigenlijk verdienen bomen wel tien lichtpuntjes. Waarom?
Bomen kunnen ons uit de klimaat- en voedselcrisis helpen. Vrijwel iedere biologische of regeneratieve boerderij die ik bezocht heb, schakelt nu (gedeeltelijk) om naar een vorm van agroforestry. Bomen houden water vast, zorgen voor biodiversiteit, verbeteren de bodemkwaliteit, matigen de temperatuur, trekken regen aan en doen nog zoveel meer.
Maar bomen kunnen ook voor onszelf op dagelijkse basis een verschil maken. Als ik wandel in een bos, voel ik me meteen fijner. Hoe het kan weet ik niet. Is het de geur van bomen? Is het hun schoonheid? Of communiceren bomen met mij op een manier die ik met mijn menselijke zijn niet kan verstaan? Wat het ook is, bomen zorgen er altijd voor dat je je beter voelt.
Bomen fascineren met mateloos. Ik las dit jaar o.a. ‘Het eiland van de verdwenen bomen’, ‘Tot in de hemel’ en ‘De geheime band tussen mens en natuur’. En hoe meer ik erover lees, hoe meer ik besef dat we echt heel weinig weten over deze reuzen.
Ik heb mijn status als boomknuffelaar inmiddels volledig omarmd en ik kan het aan iedereen aanraden.
Heb je één uur of één euro om te investeren in de toekomst? Doe het in bomen. Maar echt.
🕯️Lichtpuntje 6 🕯️
Het laatste lichtpuntje voor kerst wijd ik aan jou. Mijn tribe, de groeppeas, of hoe ik jullie dan ook mag noemen.
Dankjewel dat je er dit jaar voor me was. Dat je mijn verhalen las, reageerde met tips en inzichten, of me steunde via Petje Af. Dankjewel voor de fijne kopjes koffie en de inspirerende wandelingen.
Er is veel te zeggen over sociale media, maar ik zou niet kunnen doen wat ik doe zonder jullie hier op dit platform. Jouw steun geeft me de kracht om mijn missie voort te zetten en te laten zien dat het anders kan.
Ik wens je hele fijne kerstdagen toe, waar het kan omringd door de mensen die je lief zijn. Want uiteindelijk is dat waar dit leven toch vooral om draait 💚 Peas ✌️
