Peasmaker Berend Eberson (29) is wat ik noem een paradijsvogel; excentriek, anders dan iedereen die ik ken en iemand die je niet snel vergeet. Op de dag dat ik hem bij toeval tegenkom op een congres, draagt hij een opvallende hoed, glimmende oorbel en donkere nagellak. Het staat hem fantastisch en het benadrukt zijn sociale en hyperenergieke karakter. En juist het anders zijn van Berend leidde tot zijn gezonde levensstijl die de start van Grünten betekende.
Berend groeit op in Oegstgeest waar hij zo geniet van zijn basisschooltijd en daarom lange tijd zelf meester wil worden. Zijn middelbareschooltijd in Amsterdam verloopt iets minder onbezorgd en vrolijk. Berend komt er achter dat hij ‘anders’ is dan de meeste van zijn klasgenoten. Door zijn uitgesproken persoonlijkheid, maar ook omdat hij op jongens valt. Uit frustratie zoekt hij afleiding in eten, waardoor hij kilo’s aankomt.
Als Berend 17 is, gaat hij naar de kunstschool IVKO in Amsterdam. De school past hem als een jas, want hier is eigenlijk iedereen een beetje anders. Het voelt als een veilige omgeving, waardoor Berend uit de kast durft te komen. Eindelijk kan hij zichzelf zijn. Met vakken als textiele vormgeving en drama vindt hij een uiting van zijn creatieve zelf. Hij besluit om van zijn overgewicht af te willen komen en pakt het meteen serieus aan. Dit is voor Berend ook de eerste kennismaking met de wereld van voeding en gezondheid. Hij gaat veel sporten en verdiept zich in gezond eten. Met resultaat. Hij valt maar liefst 30 kilo af.
Bloemkoolontbijt met appeltaartsmaak
Het inslaan van de gezonde weg zorgt ervoor dat Berend in 2016 Gezondheidswetenschappen gaat studeren aan de VU in Amsterdam. Hij combineert zijn studie met een bijbaan als coach bij Personal Body Plan, waar hij mensen begeleidt die willen werken aan een fitter lijf. Berend is zelf ook nog steeds fanatiek bezig met zijn eigen gezondheid. Hij ontwikkelt zo zijn eigen gezonde routines. Het is inmiddels 2018. Dagelijks maakt hij voor zichzelf zijn favoriete ontbijtje: bloemkool met havermout, appel, kaneel en rozijnen. Bomvol groente en vezels en het smaakt ook nog naar appeltaart.Berend vraagt zich af waarom zoiets lekkers, makkelijks en gezonds niet gewoon in de winkel te koop is.
Tijdens zijn studie komt Berend erachter dat zo’n 75% van de mensen niet genoeg groente eet. De oorzaak daarvan zit hem vooral in het feit dat mensen gewend zijn om voornamelijk tijdens het diner groente te eten. Dus wat extra groente bij het ontbijt, zoals hij doet, is eigenlijk zeer welkom. Maar als er één ding is dat Berend geleerd heeft tijdens zijn studie, dan is het wel dat het gedrag van mensen veranderen heel ingewikkeld is. Mensen zouden simpelweg meer verse groente moeten eten bij alle maaltijden. Maar dat wil nog niet echt lukken. Berend bedenkt dat de oplossing zit in het creëren van producten die mensen nu al dagelijks en graag eten, maar dan in een gezondere variant. Zoals bijvoorbeeld zijn supersmaakvolle ontbijtje met groente en havermout.
Ondernemen voor Dummies
Berend vat het plan op om zo’n product zelf te ontwikkelen en naar de markt tebrengen. Als gezondheidswetenschapper heeft hij echter geen idee hoe dit concreet moet aanpakken Hij haalt bij de bieb het boek “Ondernemen voor dummies”, googelt zich helemaal suf en start met het maken van een businessplan. Hij gaat op bezoek bij andere ondernemers en vraagt ze het hemd van het lijf. Hij vindt een producent die zijn ‘Veggie Oats’ kan gaan maken en van zijn ouders leent hij een klein startkapitaal. Ondanks zijn onervarenheid, krijgt hij het voor elkaar. Eind 2018 belandt zijn allereerste Grünten groente-ontbijt in het schap bij Marqt. Precies zoals hij het bedacht had: havermout met groente, weinig calorieën, geen toegevoegde suikers en het smaakt naar appeltaart.
Het bedenken van nieuwe producten en die op de markt krijgen blijkt helemaal Berend zijn ding. Hij is creatief, expressief en sociaal, wat hem helpt om relaties aan te gaan. Hij bouwt snel een netwerk op en zorgt ervoor dat zijn Veggie Oats opgenomen worden bij verkooppunten als Kiosk, Crisp en AH To Go. Maar Berend merkt ook dat andere meer meer operationele taken minder bij hem passen. Daarom gaat hij op zoek naar een partner. In 2020 haakt Martijn van Santen aan als partner bij Grünten.
In de jaren die volgen wordt een eigen webshop gebouwd waar consumenten hun ontbijtjes kunnen bestellen die dezelfde dag nog gekoeld bezorgd worden. Ook komt er een nieuwe variant met banaan, pecan en pastinaak. Het aantal fysieke verkooppunten breidt uit en Berend gaat opnieuw aan de slag met de ontwikkeling van nieuwe producten. Want ook als tussendoortje liggen er voor Grünten kansen om gezondere keuzes aan te bieden. De meeste mensen zijn onvoldoende gemotiveerd om vrijwillig aan de snackwortels of snoeptomaatjes te gaan. Maar wat nou als je meer groente kunt eten in de vorm van een cakeje?
Een web van voedingsrichtlijnen
Een periode volgt met wekelijkse baksessies. Berend wil een brownie, bananenbrood en ontbijtkoek maken met minimaal een kwart groente. Dat is misschien al ingewikkeld genoeg, maar de lat ligt hoger. De baksels moeten ook nog eens laag in calorieën zijn, veel groente bevatten, plantaardig zijn én natuurlijk minstens zo lekker als de minder gezonde variant. Daar bovenop wil hij dat de recepturen ook nog eens Nutriscore A kunnen behalen. Zo’n twee jaar later en 80 baksessies verder, rollen eind 2022 de eerste cakejes van de productieband.
Als ik Berend vraag waar zijn groentecakes te koop zijn, raak ik een gevoelige snaar. De cakes waar Berend met behulp van zijn stagiaires zo hard aan gewerkt heeft (en waarvan ik tijdens mijn meewerkweek er vele verorberd heb), zijn op dit moment enkel nog in de eigen Grünten webshop te koop. Het blijkt lastig om de groothandels te motiveren om ze op te nemen in het assortiment. Grootste punt van frustratie voor Berend is echter dat hij vastloopt in het web van voedingsrichtlijnen van het Voedingscentrum. Die zijn soms tegenstrijdig maar hebben veel impact voor gezonde innovaties die de markt willen betreden.
Scholen, sportkantines en dagattracties willen met hun assortiment voldoen aan de richtlijnen van het Voedingscentrum voor vet, suiker en zout. In de categorie ‘bakkerij vers’ waar de groentecakes van Berend in vallen, mogen de producten geen zout bevatten of mogen ze niet meer dan 75 calorieën per portie bevatten. In de cakes zit nu nog 0,3 gram zout. Het is maar een heel klein beetje, maar wel nodig voor de beste smaak. Want naast gezond moet alles wat Grünten maakt simpelweg superlekker zijn. Gevolg van de rigide richtlijnen is dat sommige potentiële klanten de cakejes nu niet opnemen.
Als Berend me hierover vertelt, merk ik dat het vuurtje in hem opgestookt wordt. Ik vraag waarom hij niet gewoon het zout uit zijn producten haalt, dan is het probleem toch opgelost? Maar dat is veel te simpel gedacht, vindt hij. Berend is in zijn hart activist en wil het systeem veranderen. De richtlijnen zijn volgens hem gebaseerd op gemiddelden van gemiddelden. We zijn zo doorgeslagen met bijvoorbeeld het denken in categorieën, dat we niet meer kunnen zien wat nu echt gezondere opties zijn. Dus gaat Berend in gesprek met het Voedingscentrum om te kijken of dit nu niet anders kan. En ja, natuurlijk gaat hij daarnaast ook experimenteren met cakejes zonder zout. Dus de vele baksessies worden weer opgestart.
Het juiste pad
De drive van deze groenteondernemer om mensen echt een gezonder en daardoor gelukkiger leven te laten leiden, maakt dat hij vrijwel alles doet om zijn doel te bereiken. Hij werkt keihard en worstelt soms met het vinden van de balans. Want ja, Grünten is zijn passie, maar hij houdt ook van sporten, feestjes en spiritueel bezig zijn. Dat schiet er nu vaak bij in. In de week dat ik bij Grünten ben, zit het bedrijf in een uitdagende fase. Er is financiering nodig om verder te groeien en het team snakt naar uitbreiding.
Als ik Berend vraag waarom hij zo ver gaat voor zijn missie, is hij daar heel duidelijk in. Dit is zijn pad. Hij denkt gewoon echt dat het kan: mensen gezonder laten eten als de omgeving hen daarin maar voorziet. En nee, niet alles wat hij op dit pad op zijn bord krijgt is leuk. Verre van zelfs. Maar hij geniet van het proces om iets op te bouwen, onderweg mensen met elkaar te verbinden en daarin plezier te hebben. Het ondernemen leert hem ondertussen ook nog de nodige levenslessen. En daar gaat het hem om. Leren, verbinden en genieten. En dat laatste bij uitstek, bij voorkeur met de mensen om hem heen. Zodat hij kan fladderen als de paradijsvogel die hij is.
Hoe kun je Berend helpen?
Scoor de Veggie Oats en de Veggie Cakes bij verkooppunten als Crisp en AH To Go of bestel het lekkers in de webshop van Grünten.
Wie betaalt wat?
Onder ieder verhaal geef ik aan wat voor bijdrage ik ontvang voor de verhalen die ik maak en van wie. Stichting Goeie Grutten wil net als ik mensen inspireren door voedselveranderaars in de schijnwerpers te zetten. Daarom leveren zij een bijdrage aan dit verhaal.
Wil jij ook bijdragen aan mijn missie? Join the grouppeas hier.
