Deze week ben ik aan de slag bij sociale onderneming Mixblik. Deze jonge Rotterdamse organisatie, opgericht door peasmakers Esther van der Hoeven en Iris van Beers, wil een zelfstandige positie creëren voor migrantenvrouwen die net in NL zijn gearriveerd. Dat doet Mixblik door deze vrouwen de lekkerste, plantaardige wereldgerechten uit hun land van herkomst te laten bedenken, maken en verpakken in blik.
Als ik de deur opendoe bij de conservenfabriek in Rotterdam waar Mixblik is gevestigd, komt de geur van gebakken uien me tegemoet. Ik word warm welkom geheten door Esther en Iris en voel me meteen thuis. En precies dat warme gevoel, een veilige thuishaven, is wat Iris en Esther voor hun medewerkers proberen te creëren.
Esther (36) en Iris (29) zijn beiden al jong geïnteresseerd in sociale vraagstukken. Dat blijkt ook uit hun studiekeuze: Iris studeert migration studies en Esther doet de studie conflict resolution and mediation. Ze ontmoeten elkaar in 2014 bij Stichting de Vrolijkheid, een organisatie die culturele activiteiten voor AZC’s organiseert, waar Esther werkt en Iris vrijwilliger is. Hun wegen scheiden zich een aantal jaar. Maar als Esther later voor Vluchtelingenwerk Rotterdam werkt en zij daar nieuwe medewerkers zoeken, haalt ze Iris binnen als collega.
In de jaren dat ze in het vluchtelingenwerk actief zijn, zien ze steeds dezelfde problemen terugkomen bij net gearriveerde migrantenvrouwen. Ze zijn laaggeletterd, hebben weinig of geen opleiding en spreken slecht Nederlands. Hierdoor zijn de vrouwen voor hun bestaan vaak afhankelijk van hun man of familieleden. Iris en Esther zien ook dat de meeste projecten die gericht zijn op de integratie van net gearriveerde vluchtelingen, zich in Nederland focussen op mannen. Zij arriveren vaak al eerder dan familieleden en zijn de kostwinner. In de schaarse projecten die erop gericht zijn om vrouwen te helpen, ligt de focus vaak op coaching bij het vinden van een baan.
Dag 1 - Helpen met het maken van Silsi
Iris en Esther merken al snel dat coaching niet genoeg is om migrantenvrouwen aan een baan te helpen. Werken moet volgens hen op de werkvloer geleerd worden. Enkel coaching en advies is voor deze groep vrouwen, die vooral gewend zijn aan praktisch werk, te abstract. Gedreven door de gedachte dat de wereld mooier is als deze gemixt is, besluiten ze de migrantenvrouwen te gaan helpen een zelfstandig bestaan op te bouwen. Maar dan wel op de manier waar Iris en Esther volledig achter staan.
Eten als bindmiddel
Esther en Iris houden van eten en ervaren dat eten mensen verbindt, juist als bindmiddel tussen verschillende culturen. Bij veel migrantenvrouwen zit koken in hun bloed, ze zijn trots op hun traditionele recepten. Als ze daarmee bezig zijn, dan staan ze in hun kracht. En zo besluiten Iris en Esther samen met een aantal vrouwen die ze hebben ontmoet bij het vluchtelingenwerk in Rotterdam, wereldgerechten in blik te gaan maken. De vrouwen zijn afkomstig uit alle hoeken van de wereld: Eritrea, Somalië, Vietnam, Syrië, Congo, Saoedi-Arabië en Senegal.
Het bedenken, maken en inblikken van de maaltijden zorgt ervoor dat allerlei facetten samenkomen die een waardevolle leeromgeving vormen. Zo leren de dames samenwerken in een team, recepten uitschrijven, rekenen, Nederlands spreken, bestelling inpakken en omgaan met hygiënemaatregelen. Allemaal skills die hen in het werkend leven van pas zullen komen.
Dag 2 - Bestellingen wegbrengen, stickeren van blikjes en hummus maken
In 2022 draait Mixblik voor het eerst productie en worden er 18.000 blikken verkocht. In 2023 zijn er alleen al in het eerste kwartaal evenveel blikken geproduceerd. Mixblik mikt dit jaar op 75.000 maaltijden. Op dit moment zijn er vier vrouwen in dienst bij Mixblik. Vier vrouwen zijn doorgestroomd naar andere werkgevers, twee vrouwen zijn een opleiding gaan volgen en 20 vrouwen volgen een leer-werktraject. De werkzaamheden worden aangevuld met Nederlandse taalles en activiteiten zoals fietsen en yoga. Het doel is om alle vrouwen na twee jaar te begeleiden naar een betaalde baan, intern of extern.
Blik als duurzame optie
De maaltijden van Mixblik zijn volledig plantaardig, gemaakt van zoveel mogelijk lokale ingrediënten en Mixblik is op weg naar volledig biologische certificering. De keuze voor het verpakken in blik is geen toevallige keuze. Toen Esther en Iris besloten om aan de slag te gaan met het maken van maaltijden, was het voor hen vanzelfsprekend dat ze dat op een duurzame manier zouden doen. Blik is een van de duurzaamste vormen van verpakken en conserveren. Daarnaast is blik licht en goed recyclebaar.
Dus nu rollen er iedere week duizenden blikken van de band van de conservenfabriek in Rotterdam. De vrouwen maken bijvoorbeeld Silsi, een pittige tomaten-uienstoof uit Eritrea, gezamenlijk ontwikkeld door zeven Mixblik vrouwen. Maar ook Cachupa, een mais-bonenschotel uit Kaapverdië, die ontwikkeld is door Diva en Sonia en een hummus met lekker veel tahin, ontwikkeld door Anisa. De meeste gerechten zijn voor veel Nederlandse consumenten nog vrij onbekend. Het is soms zelfs een hele uitdaging om consumenten te verleiden om de nieuwe smaken te proberen.
Dag 3 - Verkooppunten bezoeken en inpakwerk
Het verleiden van nieuwe klanten is de grootste uitdaging van het Mixblik-team. Er is een veilige en warme leeromgeving gecreëerd voor de vrouwen, de opleidingstajecten lopen goed en de vrouwen komen doorgaans met veel plezier naar hun werk. Maar de blikken moeten wel bij de consument terechtkomen om inkomsten te genereren. En dus zijn Iris en Esther nu druk met het uitbreiden van hun verkoopkanalen en hebben ze gesprekken met winkels en afnemers van relatiegeschenken. Sales doen is nieuw voor ze, maar ze doen ook dit vol overgave.
Hoe meer blikken, hoe meer banen
Je begeven op paden waar niet per se je kennis en ervaring ligt, hoort erbij als startende ondernemer. En als sociaal ondernemer hebben Esther en Iris een dubbele uitdaging. Want het product dat de consument in de winkel koopt, is eigenlijk niet waar het bij Mixblik in de kern om draait. Het is de taak van het ondernemersduo om een sociaal werk- en leerbedrijf op te zetten, wat perfect past bij hun achtergrond en skills. Maar ze bouwen tegelijkertijd aan een voedselproductiebedrijf, waarvoor ze veel nieuwe terreinen moeten ontdekken. Voedselveiligheid, logistiek, marketing, sales, het zijn allemaal zaken die nodig zijn om zoveel mogelijk vrouwen goed te begeleiden naar een stabiele positie in de samenleving.
De ambities van Mixblik zijn groot. In 2027 willen Esther en Iris 1 miljoen blikken verkopen. Niet om te groeien om het groeien, maar om de middelen te hebben om echt het verschil te maken in het leven van de vrouwen. Iris en Esther willen hun eigen broek gaan ophouden. Nu is Mixblik een stichting die subsidie ontvangt van organisaties als de Rabo Foundation en Stichting Doen. Een zegen om Mixblik van de grond te krijgen. Maar langzaam wordt toegewerkt naar een zelfstandige onderneming die haar eigen boontjes gaat doppen.
De volgende stap van Esther en Iris om deze groei voor elkaar te krijgen, is uitbreiding van het team met een maatschappelijk werker en een marketeer en er zijn serieuze plannen voor verhuizing naar een grotere productielocatie met winkel waar mensen met elkaar kunnen mixen. Alles om de ideale omgeving te creëren om de vrouwen optimaal te kunnen begeleiden. Het gaat hierbij om kwaliteit boven kwantiteit. Liever een kleinere groep vrouwen heel goed begeleiden naar een stabiele positie in de samenleving, dan een grote groep vrouwen een klein beetje op weg helpen.
Zo kan Mixblik meer succesverhalen creëren. Verhalen zoals die van Berhan, die in Eritrea woonde in een klein dorp met huisjes van leem en nu midden in haar Rotterdamse mbo-opleiding zit. Of dat van Zebiba, die door bij Mixblik te werken zo graag een voorbeeld wil zijn voor haar dochters. Zij laten zien dat een zelfstandig opbouwen leven écht kan.
Hoe kun je Esther & Iris helpen?
Koop de lekkere Mixblikken bij één van de verkooppunten of bestel ze in de Mixblik webshop. Mixblik verder helpen met een donatie, een afname voor kerstpakketten of op een andere manier meedoen? Laat van je horen!
Wie betaalt wat?
Onder ieder verhaal geef ik aan wat voor bijdrage ik ontvang voor de verhalen die ik maak. Mixblik wordt gesteund door de Rabo Foundation. De Rabo Foundation werkt aan succesvolle sociale ondernemingen en wil net als ik dat meer mensen Mixblik en andere voedselveranderaars leren kennen. Daarom leveren zij een financiële bijdrage aan dit verhaal.
Wil jij ook bijdragen aan mijn missie? Join the grouppeas hier.
